Công nghệ sấy lạnh là gì? Nguyên lý hoạt động và ưu nhược điểm

Phương pháp sấy lạnh là gì? Đó là quá trình loại bỏ nước từ sản phẩm với mục đích gia tăng thời hạn bảo quản, đồng thời bảo tồn chất lượng và giá trị dinh dưỡng tự nhiên của sản phẩm. Hiện nay, có nhiều đơn vị cung cấp máy sấy lạnh trên thị trường, và mỗi công nghệ sấy lạnh đều hoạt động dựa trên nguyên lý riêng của nó. Cùng Nguyễn Hoàng Tìm hiểu về công nghệ sấy lạnh cũng như sự khác biệt của phương pháp sấy lạnh là gì qua bài viết dưới đây.

Sấy lạnh là gì?

Phương pháp sấy lạnh sử dụng không khí khô với độ ẩm thấp, trong khoảng 10 – 30%, và nhiệt độ thấp hơn so với phương pháp sấy thông thường, trong khoảng 35 – 60 độ C. Nói cách khác, quá trình sấy lạnh diễn ra trong điều kiện áp suất khí quyển.

Điều quan trọng là nhiệt độ môi trường sấy lạnh khá thấp, chỉ dao động từ 35 – 60 độ C, vì vậy chất lượng của sản phẩm ít bị ảnh hưởng, điều này giúp sản phẩm có giá trị kinh tế cao hơn.

Máy sấy lạnh, còn được gọi là máy sấy bơm nhiệt, thường bao gồm một máy bơm nhiệt được đặt trong tủ sấy hoặc hầm sấy, tùy thuộc vào quy mô của thiết bị. Máy bơm nhiệt này có hai đầu:

• Đầu nóng máy bơm: Chức năng của đầu này là cung cấp nhiệt lượng để sấy thực phẩm.
• Đầu lạnh máy bơm: Đây được sử dụng để tách ẩm khỏi không khí sấy, làm cho không khí trở nên khô hơn và phù hợp cho quá trình sấy.

Nguyên lý của sấy lạnh là gì

Quá trình sấy lạnh diễn ra liên tục và theo chu trình khép kín, được thực hiện theo các bước sau:

• Hút không khí độ ẩm cao: Không khí có độ ẩm cao từ buồng sấy được hút qua ống dẫn đến dàn lạnh ngưng tụ.
• Làm lạnh không khí: Tại dàn lạnh ngưng tụ, không khí được làm lạnh đến nhiệt độ ngưng tụ, đồng thời tách hơi nước từ không khí, biến nó thành một luồng không khí khô lạnh.
• Đốt nóng không khí: Luồng không khí khô lạnh này tiếp tục dẫn vào buồng nóng với nhiệt độ trong khoảng 35 – 60 độ C để đốt nóng. Điều này làm cho không khí trở thành luồng khí nóng ẩm.

• Sấy thực phẩm: Luồng khí nóng ẩm được dẫn vào buồng sấy chứa thực phẩm cần sấy. Trong quá trình này, nhiệt độ và độ ẩm của khí được kiểm soát để thực hiện quá trình sấy thực phẩm theo các yêu cầu của nhà sản xuất.
• Tuần hoàn: Sau khi đã sấy thực phẩm, luồng khí nóng ẩm trở thành luồng khí nóng khô và tiếp tục tuần hoàn qua các khay chứa thực phẩm để tiếp tục quá trình sấy. Quá trình này tiếp tục liên tục, đảm bảo rằng thực phẩm được sấy đều và hiệu quả.

Như vậy, quá trình sấy lạnh hoạt động theo một chu trình liên tục và khép kín, nơi không khí được làm lạnh, đốt nóng, và sử dụng để sấy thực phẩm, sau đó tuần hoàn để đảm bảo sự hiệu quả trong quá trình bảo quản thực phẩm.

Ưu nhược điểm công nghệ sấy lạnh là gì

Các ưu điểm của công nghệ sấy lạnh

• Hiệu suất sấy vượt trội: Công nghệ sấy lạnh có khả năng thu hồi nhiệt và độ ẩm từ buồng sấy nguyên liệu thông qua hệ thống ngưng tụ hơi nước, tạo ra quá trình sấy vượt trội.
• Tiêu thụ điện năng thấp và thời gian sấy nhanh: Nhờ quy trình tuần hoàn nhiệt, công nghệ này không đòi hỏi sự làm nóng không khí nhiều lần. Do đó, máy sấy lạnh tiêu thụ ít điện năng hơn khoảng 40% so với máy sấy nhiệt trung bình và chỉ bằng 1/3 so với lò nướng đối lưu.
• Tuổi thọ thiết bị sấy lạnh cao: Không cần gia nhiệt không khí liên tục như các máy sấy nhiệt thông thường, nên thiết bị sấy lạnh có tuổi thọ dài và ít hỏng hóc.
• Bảo quản thực phẩm tiên tiến: Phương pháp sấy lạnh giữ được màu sắc, độ tươi ngon và dinh dưỡng của thực phẩm. Điều này là do nhiệt độ môi trường sấy thấp, giúp bảo vệ chất lượng sản phẩm và tạo giá trị kinh tế cao cho nguyên liệu.
• Vận hành độc lập và khép kín: Quy trình sấy được thực hiện trong môi trường khép kín, không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, nhiệt độ và độ ẩm bên ngoài.

Công nghệ sấy lạnh cũng có nhược điểm như sau:

• Chi phí đầu tư cao: Các hệ thống thiết bị sấy lạnh đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu lớn. Hơn nữa, chi phí bảo trì, sửa chữa và thay thế linh kiện cũng cao hơn so với máy sấy nhiệt độ cao.
• Sự giảm năng suất khi thời tiết lạnh: Năng suất của hệ thống sấy lạnh có thể giảm khi thời tiết trở nên lạnh hơn. Bởi vì bộ phận bơm nhiệt cần hoạt động nhiều hơn, dẫn đến tiêu hao năng lượng và thời gian sấy dài hơn.
• Hạn chế về nhiệt độ sấy: Công nghệ sấy lạnh thường chỉ phù hợp với các sản phẩm cần sấy khô ở nhiệt độ thấp để bảo toàn tính chất sản phẩm, đặc biệt là rau củ quả, thực phẩm, dược liệu và đông trùng hạ thảo.

Ứng dụng của phương pháp sấy lạnh là gì

Phương pháp sấy lạnh là một phương thức chế biến và bảo quản thực phẩm có nhiều ưu điểm vượt trội, và do đó, nó được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau, bao gồm:

• Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm: Sấy lạnh được sử dụng để bảo quản các loại hạt, thịt như thịt heo, bò, gà. Điều này giúp cung cấp thực phẩm cho thị trường nội địa, xuất khẩu và dự trữ thực phẩm.
• Ngành công nghiệp chế biến nông sản: Các loại rau, củ, quả cũng được sấy lạnh để bảo quản chất lượng và gia tăng thời gian lưu trữ của chúng.

• Ngành công nghiệp chế biến thủy, hải sản: Sấy lạnh được sử dụng để bảo quản các sản phẩm thủy sản như tôm, cá, mực, giúp họ duy trì độ tươi ngon và giá trị dinh dưỡng.
• Ngành công nghiệp chế biến dược liệu: Các loại thảo mộc, nấm, tinh bột nghệ, đông trùng hạ thảo được sấy lạnh để duy trì tính chất dinh dưỡng và y tế, và chúng thường là các sản phẩm thịnh hành trên thị trường.

Sấy lạnh không chỉ giúp bảo quản thực phẩm hiệu quả mà còn giữ nguyên hương vị, màu sắc và giá trị dinh dưỡng của chúng. Điều này đã làm cho phương pháp này trở thành một công nghệ quan trọng trong các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, nông sản, thủy sản và dược phẩm.

Sấy lạnh là gì? Sấy nhiệt là gì?

Để phân biệt sấy lạnh và sấy nhiệt, bạn có thể tham khảo một số đặc điểm như sau:

Đặc điểm	Sấy lạnh	Sấy nhiệt
Nguyên lý	Sử dụng dòng khí khô, nóng để tách nước trong thực phẩm	Sử dụng nhiệt độ cao để sấy khô, tách nước trong thực phẩm
Cấu tạo	Máy sấy lạnh có cấu tạo tương đối phức tạp gồm: hệ thống hút không khí, tách hơi ẩm, hệ thống làm lạnh gia nhiệt cho không khí, quạt gió	Máy sấy nóng có cấu tạo khá đơn giản gồm: quạt đối lưu và hệ thống điều khiển nhiệt độ
Nhiệt độ sấy	Từ 35 độ C – 60 độ C. Sấy ở nhiệt độ thấp	Từ 40  – > 100 độ C, hoặc cao hơn phụ thuộc vào loại thực phẩm cần sấy
Đặc điểm của sản phẩm sấy	Màu sắc, hình dạng và vi chất được bảo quản tối ưu nhất	Màu sắc, hình dạng và vi chất dinh dưỡng đều bị ảnh hưởng do tác động của nhiệt độ cao
Nhóm thực phẩm sấy	Thực phẩm cao cấp như các loại đặc sản, dược liệu quý	Thực phẩm thông dụng như trái cây sấy, khô gà, khô heo…
Giá thành	Giá thành cao	Giá thành bình dân

 

Bảo quản sau sấy lạnh

Bảo quản nông sản sau khi sấy lạnh là một quá trình quan trọng để đảm bảo rằng sản phẩm sẽ duy trì chất lượng và không bị hỏng trong thời gian dài. Dưới đây là một số hướng dẫn về cách bảo quản nông sản sau khi sấy lạnh:

1. Đóng gói chặt chẽ: Sau khi nông sản đã được sấy lạnh, hãy đóng gói chúng trong bao bì chặt chẽ và kín đáo để ngăn tác động của không khí và độ ẩm. Sử dụng túi nylon, túi hút chân không hoặc hộp kín để đảm bảo rằng không khí không tiếp xúc với sản phẩm.
2. Lưu trữ ở nhiệt độ thích hợp: Để bảo quản nông sản sau khi sấy lạnh, bạn cần lưu trữ chúng ở nhiệt độ thích hợp. Thường thì, nhiệt độ lưu trữ thấp hơn 0°C là lý tưởng. Sử dụng tủ lạnh hoặc ngăn đá để duy trì nhiệt độ này.

3. Kiểm tra định kỳ: Theo dõi thường xuyên tình trạng của nông sản đã sấy lạnh. Loại bỏ bất kỳ sản phẩm nào bị hỏng hoặc có dấu hiệu của sự biến đổi để ngăn chúng gây nhiễm khuẩn cho các sản phẩm khác.
4. Để làm cho việc bảo quản nông sản sau khi sấy lạnh dễ dàng hơn, hãy đánh dấu ngày đóng gói và sử dụng trên bao bì của sản phẩm để bạn có thể theo dõi thời gian lưu trữ và sử dụng chúng trong thời gian tối ưu.
5. Tránh thay đổi nhiệt độ thường xuyên: Thay đổi nhiệt độ thường xuyên có thể gây sự tạo đọng của nước và gây hỏng sản phẩm. Hãy cố gắng duy trì nhiệt độ ổn định trong quá trình lưu trữ.
6. Sử dụng chúng trong thời gian tương đối ngắn: Mặc dù nông sản đã được sấy lạnh có thể bảo quản được trong thời gian dài, nhưng tốt nhất là sử dụng chúng trong thời gian tương đối ngắn để đảm bảo độ tươi ngon và giảm thiểu sự mất mát dinh dưỡng.

Nhớ tuân thủ các hướng dẫn trên sẽ giúp bạn bảo quản nông sản sau khi sấy lạnh một cách hiệu quả và duy trì chất lượng của chúng trong thời gian dài.

Lời kết từ Nguyễn Hoàng

Hi vọng bài chia sẻ từ Kho lạnh Nguyễn Hoàng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình cũng như công nghệ sấy lạnh là gì. công nghệ này có gì mà hiện nay được khá nhiều doanh nghiệp ưu tiên sử dụng trong chế biến thực phẩm?

Hoặc nếu bạn đang có nhu cầu về dịch vụ cho thuê kho lạnh thì Nguyễn Hoàng sẽ là lựa chọn hàng đầu cho các đơn vị kinh doanh từ nhỏ đến lớn. Hãy liên hệ để được tư vấn dịch vụ tốt hơn nhé!