Kho lạnh bảo quản thực phẩm: Nguyên lý hoạt động & tiêu chuẩn nhiệt độ cần biết

Trong ngành thực phẩm, việc duy trì chất lượng và độ an toàn của sản phẩm là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín, đáp ứng yêu cầu pháp lý và giữ chân khách hàng. Trong đó, kho lạnh bảo quản thực phẩm đóng vai trò trung tâm, giúp kiểm soát nhiệt độ và môi trường nhằm ngăn chặn sự phát triển của vi sinh vật, hạn chế hư hỏng và kéo dài thời gian sử dụng của hàng hóa.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về nguyên lý hoạt động của kho lạnh và các mức nhiệt độ tiêu chuẩn cần biết để doanh nghiệp có thể đưa ra giải pháp bảo quản phù hợp nhất.

1. Kho lạnh bảo quản thực phẩm là gì?

Kho lạnh là không gian kín được thiết kế chuyên biệt để duy trì nhiệt độ thấp hơn môi trường bên ngoài, nhằm bảo quản thực phẩm trong điều kiện tối ưu. Tùy theo loại hàng hóa và mục đích sử dụng, kho lạnh có thể được duy trì ở mức nhiệt độ từ 0°C đến -25°C hoặc thấp hơn.

Kho lạnh thường được ứng dụng trong:

• Chuỗi cung ứng thực phẩm tươi sống (thịt, cá, hải sản…)
• Bảo quản rau củ quả, trái cây xuất khẩu
• Kho lưu trữ thực phẩm đông lạnh
• Siêu thị, nhà hàng, cơ sở chế biến nông sản

2. Nguyên lý hoạt động của kho lạnh bảo quản thực phẩm

Kho lạnh vận hành dựa trên hệ thống làm lạnh cưỡng bức, sử dụng môi chất lạnh (gas lạnh) để hấp thụ nhiệt từ không gian bên trong và thải nhiệt ra môi trường bên ngoài. Cấu tạo hệ thống kho lạnh gồm các thành phần chính:

a. Máy nén lạnh

Máy nén có nhiệm vụ nén môi chất lạnh từ dạng khí áp suất thấp thành khí áp suất cao, chuẩn bị cho quá trình giải nhiệt tại dàn ngưng.

b. Dàn ngưng (bình ngưng)

Dàn ngưng giúp môi chất lạnh giải nhiệt và chuyển từ dạng khí sang dạng lỏng bằng cách trao đổi nhiệt với không khí bên ngoài hoặc hệ thống nước làm mát.

c. Van tiết lưu

Van tiết lưu giảm áp suất môi chất lạnh lỏng để sẵn sàng cho quá trình bay hơi và hấp thụ nhiệt ở dàn lạnh.

d. Dàn bay hơi (dàn lạnh)

Tại đây, môi chất lạnh bay hơi và hấp thụ nhiệt từ không khí trong kho lạnh, giúp hạ nhiệt độ không gian xuống mức yêu cầu.

e. Quạt đối lưu

Hệ thống quạt giúp luân chuyển không khí lạnh đều khắp kho, đảm bảo mọi vị trí đều đạt nhiệt độ bảo quản cần thiết.

3. Tiêu chuẩn nhiệt độ bảo quản thực phẩm cần biết

Mỗi nhóm thực phẩm cần được bảo quản ở mức nhiệt độ khác nhau để đảm bảo an toàn vệ sinh và duy trì chất lượng:

Loại thực phẩm	Nhiệt độ bảo quản lý tưởng
Thịt tươi (bò, heo, gà…)	0°C đến 2°C
Hải sản tươi	0°C đến 4°C
Thực phẩm đông lạnh	-18°C đến -25°C
Rau củ quả	2°C đến 8°C (tùy loại)
Trái cây nhiệt đới	8°C đến 13°C
Các sản phẩm sữa	1°C đến 4°C
Món ăn chế biến sẵn	0°C đến 5°C

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn nhiệt độ này không chỉ giúp thực phẩm giữ được độ tươi ngon, mà còn ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây hại như Salmonella, Listeria hay E.coli.

4. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả bảo quản trong kho lạnh

a. Độ ẩm tương đối

Một số loại rau củ quả cần duy trì độ ẩm cao (85%–95%) để tránh héo úa, trong khi sản phẩm đông lạnh cần môi trường khô ráo để hạn chế bám đá.

b. Cách sắp xếp hàng hóa

Sắp xếp khoa học, thông thoáng sẽ giúp không khí lạnh lưu thông đều và không bị cản trở, tránh tình trạng chênh lệch nhiệt độ trong kho.

c. Hệ thống cách nhiệt

Vật liệu cách nhiệt phải đảm bảo hiệu quả cao, tránh thất thoát nhiệt và tiết kiệm điện năng.

d. Tần suất đóng mở cửa kho

Việc mở cửa quá thường xuyên sẽ khiến không khí ấm bên ngoài tràn vào, ảnh hưởng đến nhiệt độ và hiệu quả làm lạnh. Vì vậy, nên hạn chế mở cửa và sử dụng rèm ngăn nhiệt, cửa cuốn nhanh.

5. Lưu ý khi lắp đặt kho lạnh bảo quản thực phẩm

• Lựa chọn công suất phù hợp: Tính toán công suất máy lạnh dựa trên diện tích, khối lượng hàng hóa và yêu cầu nhiệt độ bảo quản.
• Vị trí kho lạnh: Nên đặt ở nơi ít chịu tác động trực tiếp từ nắng nóng hoặc nguồn nhiệt lớn.
• Tự động hóa và giám sát: Trang bị cảm biến nhiệt độ, hệ thống cảnh báo khi nhiệt độ vượt ngưỡng an toàn.
• Bảo trì định kỳ: Đảm bảo dàn lạnh sạch sẽ, máy nén vận hành ổn định và không có rò rỉ môi chất lạnh.

6. Nên thuê kho lạnh hay đầu tư kho riêng?

Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, có thể xem xét thuê kho lạnh bên ngoài để tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu và chi phí vận hành. Tuy nhiên, nếu bạn cần kho chuyên biệt, bảo mật, hoặc phục vụ chuỗi cung ứng dài hạn, đầu tư lắp đặt kho lạnh riêng sẽ giúp chủ động hơn về thời gian, công năng và chất lượng.

Bạn có thể tham khảo một số đơn vị uy tín như Nguyễn Hoàng, chuyên lắp đặt kho lạnh theo yêu cầu, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và tối ưu chi phí vận hành.

Kết luận

Kho lạnh bảo quản thực phẩm là công cụ không thể thiếu trong chuỗi cung ứng hiện đại. Việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động và các tiêu chuẩn nhiệt độ bảo quản sẽ giúp doanh nghiệp ứng dụng hiệu quả, giảm thiểu thất thoát và duy trì chất lượng sản phẩm. Đầu tư đúng – hiệu quả lâu dài.

Mọi thông tin về sửa chữa hoặc thuê kho hay muốn thi công kho lạnh vui lòng liên hệ:

Địa chỉ: Số 9 Võ Trần Chí, Phường Tân Tạo, Quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh.

Hotline: 0986734712 – 0909574075

Email: contact@kholanhnguyenhoang.com